Azerbaycan Üzerine Yaxşı Bir Röportaj: Bakü’de mi Yaşasak?

bakü

Bol bol Türkiye ile özdeşleştirmesi bir yana, artık sanat, müzik, mimari gibi konularda da ön plana çıkan, çoğumuzun tahmin ettiğinin ya da bildiğinin çok ötesinde olduğuna günümüz itibariyle çok daha emin olduğumuz (sebeplerini Türkiye’nin bulunduğu noktayı göz önünde bulundurunca daha iyi anlayabilirsiniz sanırım) Bakü’yü uzun süredir merak ediyorduk. Biz merak ede duralım, Orçun Kaynardağ, iş dolayısıyla bir süredir orada yaşadığı gibi, artık şehrin düzenine de uyum sağladığı için Türkiye’nin çeşitli şehirlerinden Bakü’ye gidecek olanlara ne biliyorsa anlattı ve ortaya Bakü’deki yaşam şartlarını ve neyin ne olduğunu oldukça detaylı anlatan bir rehber çıktı. Öncelikli planınız gezmek mi yoksa orada mı yaşamak bilemiyoruz, ancak her iki ihtimalde de bu röportajın merakınızı biraz olsun giderebileceğine eminiz. Buyursunlar.

Her daim Türkiye ile en çok özdeşleştirilen yerdir Azerbaycan. Sence de durum böyle mi? İnsan yapısı, şehir düzenlemesi ya da yaşam stillerimiz ülkece birbirine benziyor mu? Kültürel açıdan bariz farklarımızı da yakalayabildin mi?

Evet, Türki cumhuriyetler içerisinde, Türkiye ile en çok benzetilen ülke Azerbaycandır diyebiliriz.  Bu yüzden Azerbaycan Türkleri, biz Türkiye Türklerine karşı genellikle çok samimiler.-En azından eskiden daha samimilermiş.- İlk geldiğimde bana anlatılana göre, bir Türk gördüklerinde misafirperverlikleri doruk noktasındaymış. Bir yerde yemek yerken görüldüğünde gelip hesabı ödemeye kadar gittiği bile söyleniyor. Ancak şimdilerde ne yazık ki biraz yolunacak kaz modunda görüldüğümüzü itiraf etmeliyim. Tabi bu Bakü için geçerli, diğer şehirlerde durumun nasıl olduğunu ne yazık ki  tam olarak bilemiyorum.

Peki neden Bakü’desin?  

Bakü’ye iş dolayısıyla geldim. Burada 2015 Avrupa olimpiyatları için Olimpiyat Stadı yapıyoruz ve artık bitirme aşamasına yaklaştık. Her şey yolunda giderse 2015 Şubat ayında stadı teslim edeceğiz ve Mayıs ayında olimpiyatlar başlayacak.

bakü nizami
Bakü pahalı bir şehir mi? Kira, yeme-içme gibi genel masraflarından ve günlük yaşantı harcamalarından örnekler vererek orada yaşama ihtimali olanlar için konuyu biraz detaylandırabilir misin?

Yaşamak için oldukça pahalı bir şehir olduğunu söyleyebilirim. 1 Azerbaycan manatı yani azn para biriminin, 2,84 TL yaptığını söylersem aşağı yukarı ne demek istediğimi anlayabilirsiniz. Bunun yanında tabi ki ucuz olan kısımları da yok değil. Bir kere benzin çok ucuz bize göre. Aynı şekilde sigara ve alkolün de gerçekten ucuz olduğunu söyleyebilirim. Yemek konusuna gelirsek, eğer gideceğiniz yeri doğru seçerseniz, çok uygun fiyatlara yemek yemeniz mümkün. Gürcü restoranları ve Azerbaycan restoranları gayet uygun. Türk restoranlarının ise diğerlerine kıyasla genellikle biraz daha pahalı olduğunu söyleyebilirim. Yemek meselesini biraz daha detaylandıracak olursak;

Burada döner tüketimi had safhada. Adım başı dönerci görmek mümkün. Buna istinaden sık sık kebap restoranlarıyla karşılaşmanız da gayet olası. Günaydın, Mangal Sefası, Konya Sefası, Sultan gibi sevilen Türk lokantaları da mevcut.  Fast food konusunda -ne yazık ki- Türkiye kadar dışa açık değiller. Burada bilinen en büyük fast food zincirleri McDonald’s ve KFC. Starbucks açılacak-imiş yakında, ama nereye ve ne zaman açılacağı konusunda şimdilik bir bilgim yok.

Kira konusuna gelince, burada evler pahalı. Ama daha genel düşündüğümüzde kiralık evlerin eşyalı olarak tutulması da bir artı. İyi bir muhitte ortalama 700-800 manata çok güzel evler bulabilmeniz mümkün. Burada evler oda sayısına göre belirleniyor. Yani Türkiye’de 2+1 sistemi burada 3 otaq olarak geçiyor. Ev sahibi kiracının istediği şeyi almak zorunda ama çıkarken de aynı şekilde istiyor.

468721252_f895e61b9f_o
Hazır bu kadar detaylandırmışken ulaşım konusuna da girsek fena olmaz tabi. 

Ulaşım olarak metro, otobüs ve taksi seçenekleriniz var. Arabanız yoksa tabi ki bu 3’ünden birini kullanmak durumundasınız. Otobüs ve metro tek seferlik biniş 0,20 qepik yani 56 kuruş. Otobüsler eski ve şöförleri ise tam dayaklık! Trafik kuralı nedir bilmezler ve polislerin en nefret ettiği kişilerdir. Taksi meselesi ile biraz karışık diyebiliriz.

Karışık derken? Siz böyle deyince konuyu detaylandırmanızı istemeden edemeyeceğiz.

Aslında taksiler burada 3’e ayrılıyor diyebiliriz. (Bunları ezberleyin, haftaya soracağız)

1-     Pazarlık yapılarak binilen taksiler. Yabancı olduğunuzu anladıkları an fiyatı katlıyorlar ve gideceğinizi yeri bilmiyorsanız kazıklanma ihtimaliniz çok yüksek. Yağmurlu havalarda ve trafik sıkışıklıklarında fiyat otomatik artıyor. O yüzden binecekseniz çok sıkı pazarlık yapmalısınız ve yanınızda mutlaka bozuk para bulundurmalısınız. Taksiyi isimlendirirken de belirttiğim gibi, bu aracı kullanacaksanız, kesinlikle pazarlık yapacaksınız! Ayrıca para üstü çıkışmamasıyla meşhur olduklarını da hatırlatayım. Örneğin 7 tuttuysa ve siz 10 verdiyseniz, para üstü olarak “2 çıktı, bozuğum yok” ayağı çekebilirler, 1 geri kalan 1 manatın cebinde olduğuna ise kesinlikle emin olabilirsiniz!

2-     Eurovizyon için getirtilen London taksiler. Burada adları badımcan ya da bizim deyişle patlıcan taksiler. Bunlarda taksimetre işler ve pazarlık yapılmaz. Bir önceki taksilerde olduğu gibi gene kesinlikle bozuk para bulundurun yanınızda.

3-     189 numaralı telefonu arayarak çağırabileceğiniz taksiler. Günün hangi saatinde istiyorsanız ve nereden nereye gitmek istiyorsanız telefondaki kişiye bildiriyorsunuz ve o da size fiyatı söylüyor. Bu söylediği fiyat değişmiyor ve pazarlık mümkün değil. Kabul ederseniz telefonunuza sizi alacak olan arabanın renginden tutun modeline, plakasına, şoförün ismi ve telefon numarasına kadar her bilgi kısa mesaj olarak telefonunuza gönderiliyor.

Fortress_of_Baku,_2010
Dil konusunda herhangi bir problem yaşıyor musun? Benzerlik nedeniyle adapte olmak tahmin edildiği kadar kolay mı, yoksa bu işler televizyonda Azeri kanalı açıp “aaa valla anlıyorum” tepkisi verdiğimiz kadar kolay değil mi?

Dil konusunda ilk başlarda inanılmaz boyutlarda anlamamazlık yaşadım. Günlük hayatta kullanılan kelimeler ilk başlarda bana ilginç ve komik gelse de şimdilerde benim de kullandığım kelimeler arasında. Gerçi hala bazen hızlı konuştuklarında “what dedin gulüm” moduna girmiyor da değilim. Hızlandırılmış dil eğitimi verecek olursam;

Maşını kabağa al ay kişi. (Arabayı öne al be adam olarak tercüme edebiliriz)

Dalına dikkat et. (Arkana dikkat et)

Kulak as (Dinle)

Hara gidirsen (Nereye gidiyorsun?)

Netersen ya da necesen (Nasılsın?)

Yaxşı (iyi)

Aysağol (bu çok ilginç bir kelime. Onaylama anlamına çıkıyor. Doğru diyorsun, aynen öyle, evet gibi anlamları var. En sevdiğim kelimeler arasında açık ara önde gidiyor. Üstelik söylemesi de çok zevkli. A’yı biraz uzatarak söylemeniz yeterli. Aaaaysağol gibi.

6188976469_f817a35fd0_b
Bakü’de sıradan bir gün nasıl geçiyor? Özellikle lokallerin gün içinde bulunduğu aktiviteler Türkiye’dekilerle benzer mi?

Kişisel olarak soruyorsanız Bakü’de bir gün benim için öncelikle işe gitmek ile başlıyor. Sonrasında ise nişanlım ile vakit geçirmeyi tercih ediyorum. Ancak genel bağlamda baktığımızda Bakü’de çoğu Türk’e göre gidilecek yer sıkıntısı mevcut. Tarqovi dedikleri geniş bir bulvarları var ama oraya da 2 -3 defa gitmek dışında açıkçası çok da bir cazibesini görmedim. AVM’leri zaten ben sevmiyorum. Bulvar dediğimiz Hazar denizi kıyı şeridi var ve çok güzel olduğunu söyleyebilirim. Onun dışında İçerişeher dediğimiz kalesi, qız qalası meşhurdur.

Lokallerin genelde takıldığı yerler çay evleridir. İnanılmaz bir şekilde çaya düşkünler ve adım başı çay evi görebilirsiniz.

Genel olarak yemek kültürü nasıl? Damak tadımız benziyor mu, yoksa Türkiye’ye hasret kaldığın günler oluyor mu?

Açıkçası yemeklerine bir türlü alışamadım. Bunda bir Egeli olarak bünyemin” zeytinyağlı olmazsa olmaz” demesi de etkili olabilir tabi. Burada ise zeytinyağlı beklentinizi bir kenara koyun, çünkü öncelikli besin kaynağı kesinlikle et. Aslına bakarsanız Türkiye tatlarını aramıyor değilim.

14211036563_075e6b40a7_b
Bakü’yü İstanbul ya da Ankara gibi büyük şehirlerimiz ile kıyaslayacak olursan aynı noktada olduğunu söyleyebilmek mümkün mü? Sanat, etkinlik ya da bu gibi çeşitli aktiviteler açısından tatmin olunabilecek bir şehir mi?

Bakü aslında İzmir’e çok benziyor. Havası özellikle hemen hemen aynı. Tek farkı inanılmaz rüzgarlı bir şehir. Rüzgarsız bir gün yok denecek kadar az.

Sanat etkinlikleri çok fazla. Türkiye’ye gelmeyen sanat ve müzik gruplarını burada izlemek mümkün. Bale olsun, opera olsun, tiyatro olsun, bu tip etkinlikleri seven bir insansanız burada cennete düştünüz demektir. Bindiğiniz bir taksinin şoförü ile konuşurken “men de operaya gideceğim” dediğini duyarsanız hiç de şaşırmayın.  Kültürel aktivite konusunda bizden çok daha ileri olduklarını söyleyebilirim.

Azeri insanları nasıl değerlendiriyorsun? Sıcakkanlı, arkadaşlık kurması kolay insanlar mı? Bu konuda herhangi bir sorun yaşadığın oluyor mu? Türkiye’ye ve Türkiye’den gelen insanlara bakış açıları konusunda bir genellemeye varabildin mi?

Azeri demeyelim öncelikle. Azeri kelimesi Rusların aşağılamak için kullandığı bir kelime. Azerbaycan Türkleri demek daha doğru olur. Sıcakkanlı insanlar ama kesinlikle hemen güvenilmemesi gerekiyor. Bir kere çok çabuk yalan söyleme potansiyeline sahipler ve parayı inanılmaz seviyorlar. Yabancı olduğunuzu anladıklarında satın alacağınız bir ürünün fiyatı anında 2 katına çıkabiliyor. Örneğin bir keresinde saatimin pilini değiştirmem gerekiyordu ve tamircinin bana söylediği fiyat 4 manattı. Ancak 5 dakika sonra nişanlım aynı saat için fiyat aldığında ücretin 1 manat olduğunu söyledi. Kısaca, kime ne tuttururlarsa artık.

Biz Türkler burada lokal insanlardan daha fazla maaş aldığımız için bizleri zengin görüyorlar. Bu sebeple ne yazık ki eski hoşgörüleri kalmadı.

Son olarak buraya kadar gelmişken denemeden/görmeden gitmeyin dediğini birkaç şey tavsiye edebilir misin?

Bana kalırsa kesinlikle görülmesi, keşfedilmesi gereken bir şehir. Mimari yapısı ile kendinizi Moskova’da hissedebilirsiniz, ancak bunun sadece dışarıdan görünen olduğunu unutmayın. Binaların dış cephesi çok güzel, aydınlatmalar ile birleşince mükemmel izlenimi yaratıyorlar, fakat iç yapıları ne yazık ki tipik eski Rus binaları. Yani dökülmekteler.

İlkbahar aylarında civar yerlere gidip yeşilin ve doğanın tadını çıkartmak mümkün. Sanırım verilebilecek en doğru tavsiye şu; Eğer mümkünse burayı yanınızda bir lokal ile birlikte gezin. Aksi takdirde bir şekilde, bir yerlerde mutlaka kazıklanacaksınız.

5 Comments

  • Kardes senin anlattiklarinda bana ayni istanbulu animasatdi,ayni ordada biz Azerbaycanlilari kaziklamaya calisiyorlar,pahali sehirler arasinda en onde olan bir sehir,ulasim bizzatta taksiler cok pahali,turk halkininda cogu sicakkanli olsalarda her an kendi cikarlarini dusunen birileridir.parayida cok severler,yani bir birimize cok benziyoruz…Hem baki mimarisi 20yilda bu kadar gelisdi,ve gelismek uzere.Hemde bakude her yer parkla dolu,gezmeli gormeli mekanlarin sayi hesabi yok,kabul her yeri cok guzel deyil yeni yeni duzelmeye basliyor,bu da butun dunya sehirlerinde raslanilacak bi durum,turkler soyle der yasamal cok seki gecekondularla dolu-oncelikle o gecekondular olan kisim devlet tarafindan para odenerek alindi,veya ev sahiblerine baska evler verildi,mevcut evler ise yikiliyor yerinde new york daki gibi bir orman alani salinacak,hem turkiyede her yer sultanahmet gibimi?yani sacma bir haber…

  • Sen niye böyle hırs yaptın ki kardeş. Bi türk e istanbul u sorsan emin ol daha kötü şeyler duyarsın. Hem dediklerini sende yalanlamamissin. Hem sovetski de dediğin gibi bi durum yok. Yani istersen bide orda oturanlara sor. 🙂

  • Istanbulun aynisi. Insanlari da ayni. Yalani ve parayi sever 🙂
    Bir Bakulu olarak nacizane fikrim.

    • Ozel universite olursa senin adina daha iyi olur. Devlet univerlerinde egitim pek iyi degil.rus dili istersen oyrene bilirsin:) lakin insanlarla iyi gecinmeye calis. Ruslar gibi cok soguk bir milletiz. Misafirperverlik falan diyorlar amma ben biliyorum halk genel olarak soguk 😀 eger sen sicakkanli olursan gore bilirsin ancak o misafirperverligi. Arkadas cevreni iyi tutarsan cok seversin yoksa yasanilasi bi yer degil:)

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir