Çernobil Turu Notları: Bir Nükleer Facianın Günümüze Yansımaları

Yaşı tutanlar bilir, yaşı tutmayanlar ise elbet duymuştur, 26 Nisan 1986’da Çernobil nükleer felaketi yaşandı ve bu korkunç olay yalnızca Kiev’i ya da Ukrayna’yı değil, pek çok ülkeyi ciddi anlamda etkiledi. Konuyu özetleyecek olursam, Çernobil nükleer santralinde, 4. reaktörde meydana gelen bir arıza sonucu çok büyük bir patlama yaşandı ve dünyaya tehlikeli gazlar salındı. Patlama anında ölen insan sayısı patlama sonrası oluşan etkiler yüzünden hayatını kaybeden insan sayısına oranla çok daha azdı. (Birçok kaynak 30 kişi civarı olduğunu söylüyor) Tabii ki her insanın hayatı değerlidir ve bu tip meselelerde rakam küçümsemek kesinlikle doğru değil, ancak burada aslında başka bir konuya parmak basmaya çalışıyorum. Çünkü patlama anında ölen 30 kişinin ardından yaşanan kayıplar, felaketin yarattığı hasar ve insanların hayatında bıraktığı etkiler çok daha ciddi oldu. Felaketten etkilenerek ölen kişi sayısı hala net olarak hesaplanamasa da binlerce kişinin öldüğü, 70.000’in üzerinde insanın şiddetli zehirlenme yaşadığı, toplamda yüzbinlerce insanın olaydan etkilendiği tahmin ediliyor.

Olayın ardından bölgeyi temizlemekle görevli kişiler hayatlarını kaybetti, Ukrayna ve yakınlarındaki ülkelerde yaşayan binlerce insan kanser hastalığına yakalandı…Üstelik Çernobil yakınlarında hayalet şehirlerin oluşmasına, bölgede yaşayan yaklaşık 150.000 kişinin hayatlarının alt üst olmasına sebebiyet vermesi de cabası. Ormanlar, doğa, insanlar, her şey zarar gördü… Bölgenin yaklaşık 150 sene daha yaşanılabilir koşullarda olamayacağı söyleniyor. Çünkü Çernobil’deki radyasyon oranı halen ciddi boyutlarda, o da işin bir diğer korkutucu ve üzücü kısmı.

Tura başlamadan gelen not: Bu yazı, yazıdaki tüm bu güzel fotoğraflar ve anılar Lviv gezimiz esnasında bize Çernobil’e gittiğine dair bir mesaj atması sonucu kendisini “e sen bunu bi’ oitheblog.com’a yazsan mı?” diye darladığımız ve bizi kırmayan sevgili Alihan Sarıkaya’ya ait. Kendisine kocaman öpücükler ve teşekkürler.

Çernobil Turu

Çernobil Turuna Çıkmadan Önce Bilmeniz Gerekenler

Tüm bu yaşananların kaynağı olan Çernobil’i kendi gözlerinizle görmek isterseniz bu bölgeye Kiev’den kalkan turlarla ulaşabilmeniz mümkün. Aslına bakarsanız çok az sayıda şirket Çernobil turu düzenliyor ve bu turlar yalnızca askeri izinler dahilinde yapılıyor. Öyle kafanıza göre “ben bir Çernobil gezisine çıkayım da geleyim” diyemiyorsunuz. Bölgeye günübirlik ve gece konaklamalı turlar düzenleniyor. 18 yaş altındaki kişilerin ve hamilelerin bu bölgeye girmesi yasak çünkü 31 yıl geçmesine rağmen bölgede çok yüksek seviyelerde radyasyon mevcut ve bu halen sağlığınız için oldukça zararlı.

çernobil patlaması

Eğer siz de benim gibi bu bölgeyi görmeyi kafaya koyduysanız Çernobil turu direkt online olarak şuradan satın alınabiliyor. Örneğin ben Aralık ayında turu 145$’a alıp, artı 10$’a da Geiger sayacını kiralamıştım. (o cihazdan bahsedeceğim) Ayrıca eğer Lviv’den bu bölgeye gitmek istiyorsanız öncelikle Kiev’e gitmeniz gerekiyor. Kiev’e gitmek için bileti direkt olarak Lviv Tren Garı’ndan veya sitesinden alabilirsiniz. Lviv Tren Garı’na gitmek için şehir merkezinden geçen 10 numaralı tramvaya binip son durağında inmeniz gerekiyor ve fiyatı 2 Grivna. Yani oldukça uygun fiyatlı.

Çernobil Turu

Çernobil turu başlangıcı için Kiev’in ünlü meydanı Maidan Nezalezhnosti karşısında sabah 7’de tur ekibiyle buluşuyorsunuz. Eğer kiraladıysanız (yani tur dahilinde değil, ayrıca kiralamanız gerekiyor) size radyasyon seviyesini ölçmek için kullanacağınız Geiger Sayacı veriliyor ve nasıl kullanacağınız anlatılıyor. Ardından yaklaşık 2,5 saat süren yol başlıyor. Kiev’in biraz dışında bir benzin istasyonunda 15-20 dakikalık bir mola veriliyor ve buradan yiyecek içecek alışverişi yapabiliyorsunuz.

Çernobil Ulaşım

Tura öğle yemeği dahil olduğu için rehber size vejeteryan olup olmadığınız gibi detayları da soruyor ve cevabınıza göre Çernobil’deki restoranda size uygun yemekler hazırlanıyor. 130 kilometrelik bir yolun ardından Çernobil’deki kontrol noktasına geliyorsunuz. Giriş çıkışlar sıkı denetim altında. Pasaport kontrolünün ardından bölgeye giriş yapılıyor. Çernobil turu kapsamında ilk durağımız hala aktif bir şekilde kullanımda olan kilise oluyor. Burada radyasyon seviyeleri 0.18 ile 0.40 μS/h arasında.

Çernobil Güvenli Mi

Ardından patlamadan hemen sonra radyasyonlu kayaları tekrar reaktörün içine atmak için yapılmış robotları görmeye gidiyoruz. Bu robotlar radyasyon seviyesi çok yüksek olduğundan 2-3 gün içinde bozulup kullanılamaz hale gelmiş.

Çernobil Felaketi

Buradan sonra öğle yemeği için çalışanların kaldığı ve restoran olarak kullanılan korunaklı binaya gidiyoruz. Yemekte domuz eti, patates kızartması, kek, salata ve tabii ki votka vardı. Yemekten sonra Sovyetlerin erken uyarı sistemi DUGA Antenlerini görmek üzere ilerliyoruz. Dar bir ağaçlık yoldan yürüyerek bölgeye ulaşabiliyoruz. Buradaki radyasyon seviyeleri 0.25- 0.40μS/h arasında.

Çernobil Nükleer Patlama

Daha sonra bu bölgenin yakınlarındaki Kopachi Kasabası’ndaki anaokulunu ziyaret ediyoruz. Anaokulunun içindeki dağılmış sınıfları ve yatakhaneleri görünce olayın ciddiyetini daha çok anlayabiliyorsunuz. Anaokulunun bahçesindeki iki ağacın arasında, zeminde ölçülen radyasyon seviyesi 25 μS/h civarlarında ve bu seviye sağlık için çok tehlikeli.

Çernobil Ukrayna

Bu kasabadan tekrar araca binip Çernobil 4. Nükleer Reaktörü’nü görmeye gidiyoruz ki bu yukarıda da söz ettiğim gibi arızalanan ve tüm bu olayların kaynağı olan reaktör. Zaman içerisinde önlem amaçlı bu reaktörün etrafı radyasyon sızdırmaması için betonlarla çevrilmiş fakat içeride hala çok yüksek seviyede radyasyon var.

çernobil nükleer santral

Daha sonra Pripyat’a doğru yola çıkıyoruz. İlk durağımız nükleer faciadan önce şehrin en popüler kafesi olan göl kenarındaki Pripyat Cafe. Ben Aralık ayında gittiğim için göl soğuktan donmuştu ve buradaki radyasyon seviyesi normalin biraz üzerindeydi.

çernobil faciası

Daha sonra 1 Mayıs 1986’da açılacak olan fakat patlamadan dolayı açılamayan lunaparkı görmeye gidiyoruz. Çoğu oyuncak çevreye fazla radyasyon yaydığı için gömülmüş fakat hala bazı oyuncaklar o gün ki gibi duruyor. Oldukça sarsıcı bir görüntü olduğunu söyleyebilirim.

Çernobil Nasıl Bir Yer

Burada 20 dakikalık bir gezinin ardından tekrar araca biniyoruz ve artık gezimizin son durağı olan Pripyat’taki bir okula gidiyoruz. Buradaki görüntü gerçekten inanılmaz, yerlerde yüzlerce gaz maskesi o gün yaşanılan olayı çok daha iyi anlamanızı sağlıyor. 3 katlı olan okulda dolaşmamız için 15 dakika veriliyor ve burası gerçekten kaybolabileceğiniz bir yer. -Ben tek başıma en alt katta kaybolup korkudan ne yapacağımı şaşırmıştım.- Bu 15 dakikalık zaman diliminde spor salonunu, havuzu ve sınıfları gezebiliyorsunuz. Gerçekten turun en etkileyici kısmıydı benim için.

Çernobil Turu

Çernobil Turu

Okul gezisinin ardından bölgeden çıkıp Kiev’e geri dönmenin vakti geliyor. Biz akşam 16:30 gibi buradan yola çıktık. Yarım saatlik bir yolun ardından birinci kontrol noktasına geldik. Herkes teker teker radyasyon kontrolü için ölçüm cihazlarına girdi. Bu kontrolde ellerinizi makinenin iki yanına koyuyorsunuz, yeşil veya sarı ışık yanarsa turnike açılıyor ve araca geçiyorsunuz. -Burada başıma şöyle bir şey geldi; ben kontrol için cihaza geçtim, rehber bir anda “OH NO” dedi, ben kısa bir kalp krizinin ardından ölecek miyim dercesine “what happened?” dedim ama nasıl elim ayağım titriyor, aklımdan neler geçiyor, sonrasında rehber şaka yaptığını söyleyerek turnikeyi açtı, bu da böyle unutulmaz bi’ anımdır.-

Buradan ayrılıp biraz daha yol gittikten sonra tekrar bir radyasyon kontrolüne giriyoruz ve artık turun son noktasına geliyoruz. Araca binip 2 saatlik bir yolculuğun ardından Kiev’e varıyoruz. Genel olarak Çernobil turunu yorumlayacak olursam, bu turu tamamlayıp döndüğünüzde mutluluk ve hüznü aynı anda yaşıyorsunuz. Bana kalırsa kesinlikle görülmesi gereken bir yer.

2 Comments

  • merhaba,
    çok güzel ve sarsıcı -benim için- bir yazı olmuş. sarsıcı çünkü, karadenizli biri olarak çernobil patlamasını derinden hissedenlerdenim. en çok lunapark fotoğrafından etkilendim.
    bir gün o tura katılıp gezmek isterim çernobil’i.
    teşekkürler.

  • bende çernobile gitmek istiyorum. şu anda yaşım tutmadiği için 2019 da gideceğim.rica etsem bana daha detaylı bilgi verebilir misin gezi hakkında

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir