Slovenya’nın Bilinmeyenleri: Kamnik ve Velika Planina Gezisi

Bazı anlar vardır. Hani şu internette görüp durduğumuz, “ölmeden önce görmeniz gereken x yer” tadında listelere baktığımızda “ulan dünyada görülecek ne kadar çok yer var” dediğimiz ve dünyada ne kadar ufak bir yer kapladığımız konusunda aydınlandığımız anlardan bahsediyoruz. Biz o anları Slovenya gezisi boyunca birçok kez yaşadık. Ama en net şekilde yaşadığımız yerlerden biri, turistlerin Slovenya gezisinde en az rağbet gösterdiği yerlerden biriydi; Kamnik ve Velika Planina. Slovenya ile ilgili ufak çaplı bir araştırma sürecine girdiğinizde Slovenya gezilecek yerler listesinde mutlaka görmeniz gereken yerlerin Ljubljana, Piran, Bled, Skocjan ve Postojna Mağaraları, Soča Nehri gibi yerler olduğuna dair önerilerle karşılaşabilirsiniz. Evet, bu yerler kesinlikle o listede olmayı hak ediyor. Ancak bu Kamnik gibi bölgelerin es geçilmesi gerektiği anlamına da gelmiyor. Çünkü dünyadaki birçok ülkede de benzer şekilde olduğu gibi, Kamnik gibi küçük bir kasaba, aslında Slovenya’nın kültürünün özgünlüğünü ve doğasının harikalığını en doğru yansıtan yerlerden biri. Gelin şimdi size biraz Kamnik’i ve Velika Planina’yı övelim.

Slovenya Gezilecek Yerler notlarımıza başlamadan gelen faydalı öneri: Bu bölgeyi keşfetmemizi sağlayan ve bize harika bir rota çizen Ljubljana Turizm Ofisi’ne, gezimize destek olan Türk Hava Yolları’na, tam 2 gün boyunca tüm sorularımıza, türlü türlü esprilerimize tahammül eden, yılmadan sıkılmadan bize rehberlik yapan yeni arkadaşımız Peter’a buradan teşekkürlerimizi sunarız.

Kamnik ve Velika Planina’ya Ulaşım

*Öncelikle kafanızın karışmaması adına bu iki yerin konumundan biraz bahsedelim. Kamnik, Ljubljana’ya 23km uzaklıkta bulunan, toplamda 30.000 civarında nüfusu olan, Kamnik-Savinja Alpleri ile çevrelenmiş bir kasaba. Civarındaki bölgelerin de Kamnik’e bağlı olması sebebiyle daha büyük bir alanı kapsıyor olsa da, aslında merkezinin yalnızca 10.000 civarı bir nüfusu var ve aşağıda detaylandıracağımız gezilecek yerler birbirine oldukça yakın mesafelerde. Eğer Ljubljana’dan gelecekseniz buraya ulaşmanın en kolay yolu –önceki yazılarımızı okuduysanız tahmin edebileceğiniz gibi- araba. Çünkü merkezine tren ile ulaşma şansınız olsa da, civarda gezeceğiniz yerlere, özellikle ara dönemlerde toplu taşıma ile ulaşmanız zorlu olabilir.

*Söz ettiğimiz Velika Planina ise Kamnik’e bağlı, bölgede en çok ziyaret edilen yerlerden biri olan, dağın ortasında, yaklaşık 1600m yükseklikte bulunan bir çoban köyü. Evet çoban köyü deyince pek bir anlam ifade etmiyor olabilir, ama o kısmını da aşağıda detaylıca açıklıyor olacağız. Bu tepeye ulaşmak için  öncelikli olarak Kamnik merkezine yaklaşık 10km uzaklıkta bulunan bir fünikülere binmeniz, sonrasında ise ya yarım saatlik bir tırmanış yapmanız ya da teleferiğe binmeniz gerekiyor. Fünikülerin bulunduğu noktaya gitmek Kamnik’ten arabayla yaklaşık 15 dakika sürüyor, ama eğer hala araba kiralamamak konusunda ısrarcıysanız, buraya yaz aylarında Kamnik’ten otobüs ile de ulaşabiliyorsunuz. Konu ile ilgili detay için şu siteyi inceleyebilirsiniz.

Kamnik Bölgesinde Gezilecek Yerler

*Old Town

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi Kamnik aslında yaklaşık 10.000 nüfusu olan küçük bir kasaba. Bölgede genel olarak Ljubljana’daki şehir hayatından kaçmak isteyenler yaşamayı tercih ediyor. Evet Ljubljana kadar küçük bir şehirde bile bunalanlar olabiliyormuş,allah başka dert vermesin. Kamnik, orta çağ döneminde bölgenin önemli ticaret noktalarından biri olmasının yanı sıra, Avrupa’nın bir takım aristokrat ailelerine de ev sahipliği yapan ve orta çağ döneminde Bavyeralı kontların yerleştiği bir yer olmasıyla tanınıyor. Biz öyle tanımıyor olabiliriz, hatta hiç tanımıyor olabiliriz, demek bu Bavyeralı abiler orada popüler. Neyse.

Bu bölgede keşif yapmaya başlamak için en ideal nokta bir çok şehirde olduğu gibi tabii ki “Old Town” Bölgesi.  Burada fazla vaktiniz yoksa hızlandırılmış turunuzda kaçırmamanız gereken birkaç yer var. Oraların Gaudi’si olarak tanınan Plecnik tarafından yapılan ana meydan Glavni Trg ve civarındaki sokaklar önceliğiniz olabilir. Ana meydan dedik diye gözünüzde büyük bir şey canlandırmayın tabii, buranın ebatlarına göre değerlendirin. Ardından, yine bizim bu Bavyeralı kontların o dönemde yerleştiği, 11. yüzyılda inşa edilen ve günümüzde Kamnik’in ve civarındaki dağların en güzel manzarasını yakalayabileceğiniz yerlerden biri olan Mali Grad Kalesi’nin kalıntılarını görmeye gidebilirsiniz. Sonrasında ise, orta çağ mimarisinin örneklerini görebileceğiniz ve Kamnik’in en güzel sokaklarından biri olan Sutna’ya uğrayın. Bu sokakta en çok dikkat çeken yapılardan biri de “Church of Mary Immaculate Kilisesi“. Burası ilk olarak 1200’lü yıllarda yapılan ancak daha sonra zarar görmesi sebebiyle birkaç kez tekrar inşa edilen ve içinde Slovenya’nın önemli ressamlarının eserlerinin sergilendiği bir kilise.

-Civarda kahve ve tatlı molası için Glavni Trg üzerinden bulunan Kavarna Veronika’yı önerebiliriz.

-Ayrıca bölgenin yerel ürünlerinden birçok seçenek bulabileceğiniz, sizi Slovenya’ya özgü bir şeyler getirmeye zorlayan arkadaş veya ailenize hediye alma derdinden kurtarabilecek, Sutna üzerinden bulunan Zlata Pticka mağazasına bi’ uğrayın deriz.

-Bu bölgede yerel yemeklerin tadına bakabileceğiniz en iyi restoranlardan biri kesinlike Gostilna Mili Vrh. Kamnik’in biraz dışında, 2-3 km uzaklıkta bulunan bu restoran Slovenya mutfağını tanımak için tam bir nokta atışı. Önerimiz, çalışanlardan birine farklı şeylerin tadına bakmak istediğinizi söylemeniz ve ortaya karışık bir tabak yaptırmanız. Biraz Türk işi oldu ama onlar anlıyor merak etmeyin. Çünkü yerel sucuklarından tutun, peynir dolgulu karabuğday kreplerine, etten tavuğa, patatesten kuşkonmaza, her şey inanılmaz lezzetli! Arada bir “bu ne arkadaş, bu bildiğimiz şnitzel, ne alaka şimdi” benzeri tepkiler verebilirsiniz. Onun sebebi ise Slovenya’nın çevre mutfaklardan çok etkinlenmiş olması. Yemek konusuna bizim kadar ilgi gösteriyorsanız, Ljubljana Yeme İçme Rehberimize de göz atabilirsiniz. Restoranın adresi: Žale 10a.

*Kamniska Bistrica Vadisi

Kamnik’in sokaklarında biraz dolandıktan sonra yukarıda da övüp durduğumuz doğasını keşfetme kısmına geçmek istiyorsanız, ilk durağınızı Kamniska Bistrica Vadisi olarak belirleyebilirsiniz. Bölgedeki en pöpüler hiking yollarından biri olan ve Kamnik Alpleri’ne kadar uzanan bu vadide dilerseniz saatlerinizi geçirerek kendinizi doğanın içine salabilirsiniz, dilerseniz de daha kısa bir vakit ayırarak Kamnik’in içinden de akan 33km uzunluğundaki Kamnik Bistrica Nehri’nin kaynaklarını (internette Springs of Kamnik Bistrica olarak da karşılaşabilirsiniz) görebileceğiniz noktalara gidebilirsiniz.

Eğer doğa sporlarına özel bir ilginiz varsa, outdoor ayakkabı ve kıyafetlerinizi başucunuzdan ayırmıyorsanız, bu vadide hakikaten çok uzuun bir vakit geçirebilirsiniz. Eğer “biz bi’ arkadaşa bakıp çıkacağız”cılık yapmak niyetindeyseniz, sizi direkt şuraya alalım; Dom v Kamniski Bistrici Mountain Hut. Burası hem nehrin kaynağını görebileceğiniz en güzel noktalardan biri, hem de hiking rotasına başlanılan nokta. Buraya Kamnik’ten yola çıkarsanız Kamniska Bistrica tabelalarını yolun sonuna kadar takip ederek ulaşabilirsiniz. Bu noktada arabanızı park ederek, nehri görebilmek için birazcık yürümeniz gerekiyor. Karşınıza ilk çıkacak olan görüntü küçük bir göl olacak. Evet burası çok güzel görünüyor ancak birazcık daha içerilere (içerilere neyse artık, yeşillik alandan bahsediyoruz işte) doğru yol kat ederseniz, karşınıza başka güzel görüntüler de çıkacak, hemen pes etmeyin.

-Eğer bu patikada çok ilerlemeyi düşünmüyorsanız nehri görebileceğiniz noktaya erişmek için gideceğiniz yol çok meşakkatli değil. Ancak özellikle yağmur yağdıktan sonra yol çamura dönüşebiliyor (bayağı ayvayı yiyor işte kibar yazdığımıza bakmayın). dolayısıyla yanınıza uygun bir ayakkabı almayı unutmayın. Yoksa gezinizin geri kalanında girdiğiniz her mekanı çamura bulayıp bizi el güne rezil edebilirsiniz. Sonra bu Türkler ne pismiş arkadaş demesinler, komplekslerden komplekslere koşmayalım. Çok zorlu değil dedik ama bazı noktalarda ağaçların altından, kayalıkların üstünden falan geçmeniz gerekiyor, siz yine de dikkatli olun. Sanki hayatınızın her günü hiking yapıyormuşsunuz gibi davranmanın alemi yok.

-Bahar ve yaz aylarında dağdaki karlar eridikçe nehrin su seviyesi yükseliyor ve dolayısıyla bazı noktalara erişemeyebiliyorsunuz. Eğer arkadaş grubunuzda “gideriz yeaeaaa” diyerek sulara atlamaya çalışan cengaver biri çıkarsa, bu bilgiye değinerek onlara engel olmaya çalışın. Çünkü normal şartlarda suyun yürümenize engel olmaması gereken bir seviyede olması gerekiyor.

*Velika Planina

Kamnik kasabasını keşfettik, biraz da bölgenin doğasını tanıdık, şimdi sıra geldi Slovenya gezilecek yerler listesindeki en değişik yerlerden birine; Velika Planina. Burası  dağın yaklaşık 1600m yüksekliğinde bulunan ve çobanların yaşam alanı olarak bilinen küçük bir köy. Aslına bakarsanız küçük çaplı bir Hobbit köyü görünümünde diyebiliriz. Varoluşunun tarih öncesine kadar dayandığı söyleniyor ancak evler 2. Dünya Savaşı’nda yıkıldığı için köy tekrar inşa edilmiş ve günümüzdeki halini almış. Burada yazın ayrı kışın apayrı bir ortam var. Yaz aylarında bölgede yaşayan çobanların süt ve buraya özgü olan Trnic peyniri gibi yerel ürünlerini sattıklarını, ortalıkta yüzlerce ineğin dolandığını ve insan kalabalığı olduğunu görebilirsiniz. Diğer aylarda ise, evlerin bir zombi istilasında terk edilmiş olduğunu düşüneceğiniz kadar boş, sesinizin metrelerce öteye yankılandığını duyabileceğiniz, hava durumuna göre tamamen karlar içinde, insanların karda kızakla kaydığı bir ortam görebilirsiniz. İki türlü de burası gerçekten enteresan bir yer ve hangi ay, hangi hava koşulunda giderseniz gidin harika bir doğa manzarası ile karşılaşabileceğiniz bir nokta. Sonuçta dağın tepesinde, Alplerle çevrili bir köyden bahsediyoruz, nasıl sempatik olmayabilir ki?

-Lokallerden aldığımız bir bilgiye göre, yukarıda söz ettiğimiz Trnic peynirinin oldukça enteresan ve inceden erotik içerikli bir hikayesi var. Eskiden peynir yapmak için köye gelen çiftçiler, eşlerinden uzak kaldıkları için onlara olan sadakat, tutku ve hayranlıklarını gösterebilmek adına peyniri göğüs şeklinde yapıyorlarmış. Hmmm sadakat ok cnm…Hmm hayranlık göstergesi evet….Yerseniz…Sonuçta bu durum günümüze kadar devam eden bir gelenek haline gelmiş ve bu sebeple peynir birçok yerde 2’şer adet halinde servis ediliyor.

-Eğer burasıyla ilgili biraz daha detay öğrenmek niyetindeyseniz, yaz aylarında açık olan Preskar Müzesi’ne göz atabilirsiniz.

-Bölgede en çok ilgi gören yerlerden biri, Noel gecesi yüzlerce insanın ayin için tırmandığı  Mary of the Snows Şapeli.

–Bu civarda yemek veya içecek molası vermek niyetindeyseniz, Zeleni Rob restoranını önerebiliriz. İsmi yalnızca 18 kişi tarafından bilinen Sırp metal grubu adı gibi olabilir ama bizce tanısanız seversiniz. Zaten teleferikten indikten sonra burayı görecek ve dağın tepesinde başka nerede restoran bulabiliriz ki düşüncesiyle direkt oturmak isteyecek olabilirsiniz ama biz yine de bir seçeneğiniz varmış gibi hissetmenizi sağlamaya çalışıyoruz. Burası bölgenin tipik yemeklerini denemek için çok iyi bir seçim. Slovenya’da bir süre vakit geçirdikten sonra buraya uğrama kararı aldıysanız artık bu noktada “yeter artık yerel yemek, bize İtalyan önerin” falan diyor olabilirsiniz. Ama fark etmişsinizdir, Slovenya mutfağı öyle sağda solda at eti ya da domuz bağırsağı gibi mide sarsan yemekler sunan bir ülke değil. Yerel yemekleri birçok insanın damak tadına uyabilecek tatta. Karnınızı bunlarla tıka basa doyurmak ister misiniz bilemiyoruz ama buraya özgü birkaç şey denemek niyetindeyseniz peynir dolgulu tatlı Sirovi Struklji, turşuya benzeyen Sauerkraut yahnisi Jota, kızarmış jambonlu karabuğday yemeği Zganci Zocvirki’yi buranın spesiyallerinden. Yaz aylarında 08:00-18:00, diğer aylarda 16:00’ya kadar açık.

–Eğer hava çok sisli veya yağışlı olursa füniküler ve teleferik çalışmayabiliyor. Bu durumda tepeye ulaşmanız, pes etmenize sebep olacak kadar ciddi bir yürüyüş ve tırmanma gerektiriyor. Eğer fünikülerin çalışıp, teleferiğin çalışmadığı bir durum olursa, fünikülerden indiğiniz noktadan Velika Planina’ya yaklaşık 30-40 dakika yürüyerek ulaşabilirsiniz. Sabredin yoldaşlar, beklenen an gelecekse çekilen çile kutsaldır.. Kamnik’ten fünikülerin olduğu noktaya ulaşmak için Kamniska Bistrica tabelalarını takip edin. Bulunduğu nokta ana yolun üzerinde, yukarıda söz ettiğimiz Dom v Kamniski Bistrici Mountain Hut’tan yaklaşık 3km önce. Füniküler+teleferiğin ücreti gidiş dönüş 15 Euro.

-Burası dağın tepesinde bir yerde olduğu için hava durumu belirsiz olabiliyor. Örneğin biz Mayıs ayında çıktığımızda kar yağıyordu ve hava 0 dereceye yakındı. Bizi kimiz de embesil olduğumuz için dağa çıkacağımızı bile bile üstümüzde ince kıyafetlerle gidince Shining’deki Jack Nicholson’a döndük, biz yaptık, siz etmeyin. Burada yanınıza ne olur ne olmaz kıyafetlerinizden birini almayı unutmayın. Ayrıca yukarıda bahsettiğimiz çamur durumu burası için de geçerli, ayakkabı seçimini de buna göre yapın. Sonra beyaz spor ayakkabılarım kirlendi, Air Max’im olmadan asla, hipsterlığıma LAF ETTİRMEM ISLAK MENDİL VERİN diye dolaşmayın lütfen.

Kamnik’te Konaklama

Küçük bir kasaba dedik ama fark etmişsinizdir. Bu bölgede göründüğünden çok daha fazla gezilecek yer, yapacak çok daha fazla aktivite var. Doğaseverler için adeta bir cennet simülasyonu tadında olan Kamnik’e 2 tipte gezi düzenlenebilir; 1. Günübirlik bir gezi ile hızlandırılmış bir keşif yapmak, 2. Bölgede konaklayarak doğasının, sakinliğinin tadını çıkarmak. Biz oyumuzu 2. Seçenekten yana kullanarak nokta atışı yapmış olduğumuzu düşünüyoruz. Çünkü Ljubljana’ya yalnızca 20km uzaklıkta olsa da, burası şehirden bambaşka bir ortam ve kesinlikle biraz daha vakit ayırmaya değer. Eminiz siz de Kamnik’e ayak bastığınızda, kendinizi bir anda Slovenya’nın orta bir yerinde bir kasabada lokallerin arasına karışmış gibi hissettiğinizde ne demek istediğimizi anlayacaksınız.

Biz Kamnik merkezine yaklaşık 2km uzaklıkta bulunan Repnik Guesthouse’ta konakladık ve her açıdan çok memnun kaldık. Kamnik gibi daha izole bir bölgede tesisin ve odaların güzelliği konusunda bu denli memnun kalacağımızı biz de pek beklemiyorduk. Dışarıdan baktığınızda yanlışlıkla birinin çiftlik evine gelmişsiniz gibi düşünebileceğiniz tatta bir yer olsa da odalar çok modern ve temiz, arka bahçesinin doğa manzarası ise şahane. Zaten burası lokallerin düğün ve etkinlikleri için tercih ettiği bir yer olduğundan bahçesi ayrı bir nam salmış durumda. Kır düğünü akımı sadece bizde yokmuş arkadaşlar. Hani şu ayağımıza ne ayakkabı giyeceğimizi şaşırdığımız, doğa içinde olacağız diye yemeğimizi türlü türlü böceklerle paylaşmak zorunda kaldığımız kır düğünleri var ya, onlardan bahsediyoruz. Ama her şey bir yana, burası ile ilgili en memnun kaldığımız şey servisi oldu. Çünkü burayı işleten Peter tam bir canısı. Hem çok ilgili bir ev sahibi, hem de bölge konusunda aşırı bilgili (galiba farkında olmadan Peter hakkında bir şiir yazdık). Eğer otelde kalmıyorsanız bile bir şeyler yemek için ya da Peter’dan bölge hakkında tüyolar almak için restoranına da uğrayabilirsiniz. Restoran yalnızca Pazar günleri kapalı, diğer günler kahvaltı, öğle veya akşam yemeği için açık. Peter kardeşim, nasıl olsa burada yazılanları anlamıyorsun diye senin hakkında döktürdük, dileriz Google translate kullanarak yanlış anlaşılmalara sebebiyet vermezsin…